Fotograaf Jan (39) is militair en fotografeert voor Defensie

In 2011 werd het allemaal dus een stuk serieuzer. Professioneel en beroepsmatig opdrachten fotograferen voor onder andere Defensie.

Jan over defensiefotograaf zijn en worden

Dat is een lang verhaal. Zoals ik zei ben ik vanaf 2011 mijn hobby gaan uitbreiden naar fotoshoots in opdracht van bruidsparen, familieshoots ed. Je kent t wel.

Ik was destijds werkzaam als militair op vliegbasis Leeuwarden en ik wist dat als ik kans wilde maken op die baan, ik eerst wat mensen moest leren kennen en een portfolio opbouwen.

Zo gezegd zo gedaan en ben ik voor de afdeling communicatie gaan fotograferen als “huisfotograaf”. Van het 1 kwam het ander en was het wachten op een vacature. Uiteindelijk kwam die en mocht ik solliciteren.

Heel veel wisselende omstandigheden vaak onder tijdsdruk. Als defensiefotograaf werk je in alle aspecten van de fotografie. Waar je je als fotograaf doorgaans specialiseert, dien je hier van alle markten thuis te zijn.

Zo sta je op maandag in een, op locatie gebouwde, fotostudio te werken en zit je op dinsdag achterin een Chinook helikopter rennend een schietende eenheid te fotograferen.

Heel erg divers dus maar wel met activiteiten die vaak maar heel kort duren en die je niet even opnieuw kunt doen.

Je hebt een voorsprong als je de organisatie al goed kent. Ik werd fotograaf met bijna 18 jaar aan defensie ervaring. Dat maakt het wel gemakkelijk dan wanneer je net vers binnen komt. Het is veel alleen werken, zelf plannen en zelf contacten leggen. Het scheelt dan wel als je een beetje weet hoe het “wereldje” werkt.

Verder leer je specifieke militaire zaken, zoals schieten, bepaalde gedragingen in het veld wanneer je met een operationele eenheid mee zou gaan in een missie gebied bijvoorbeeld, uitgebreide EHBO zaken.

Dit zijn echter dingen die iedere militair leert en jaarlijks bij houd. Verder leren we als fotograaf om veilig te werken met helikopters, veilig in en uitstappen bijvoorbeeld en do’s en dont’s.

Van begin tot eind werkt t eigenlijk als volgt; een opdrachtgever, lees een krijgsmachtdeel of eenheid, heeft behoefte aan een fotograaf. Die dienen de aanvraag in bij het MCD, Mediacentrum Defensie.

Frontoffice behandeld de aanvraag en zet die vervolgens door naar de planning van fotografen. Deze plannen mij, of 1 van m’n collega’s in en dit resulteert in een zgn. Callsheet die ik via de mail krijg. Hier staat kort in wie de aanvrager is, de gewenste shoot datum en eventueel een deadline.

Hiermee ga ik aan de slag. Ik neem contact op met de aanvrager, bespreek wat zijn of haar wens is en vul dit aan met mijn creatieve zienswijze en laat weten wat ik eventueel nodig heb. Samen bespreken we dat en komen we tot een plan.

Eigenlijk alles wat ik standaard in m’n tas heb. Maar als ik echt moet kiezen.. Apart from the obvious natuurlijk, mijn twee body’s. Ik fotografeer met 2 Canon 1dx-en. Daarnaast mijn 16-35mm lens en 70-200mm lens.

Waar ik niet zonder kan is een 400mm 2.8 of een 200-400. Iets met bereik is onmisbaar!

Die vraag krijg ik vaak en is onwijs moeilijk te antwoorden, want er zijn zoveel gave momenten geweest. Maar als ik toch 1 moet kiezen is het wel mijn F-16 vluchten in 2018. Onvergetelijk!!

Jan over fotograferen & jezelf ontwikkelen

Creatief! Tenminste, daar streef ik wel naar.

Maar zoals ik zei, vanwege de wisselende omstandigheden moet je wel technisch onderbouwd zijn en voor iedere shoot terugvallen op je basis.

Shoots in donker, op een bootje of vanuit een vliegtuig, alles kom je tegen. Dus in die zin is een absolute beheersing van de techniek onmisbaar, maar ik zet altijd in op het maken van creatieve beelden die spreken.

Dan toch wel het werken met kunstlicht. We beschikken over een uitgebreide set van Profoto. Echt waanzinnig spul en met onbegrensde creatieve mogelijkheden.

Maar ik merk dat mijn expertise meer ligt in reportagewerk dan in het geënsceneerde. Ik kom zeker wel met een 7 of een 8 thuis, maar als ik zie hoe sommige collega’s van me daar mee werken denk ik wel eens, had ik die creativiteit maar.

Dat werk maar werk is. Vooral dat! Ik was de afgelopen jaren enorm gedreven en dat ben ik nog steeds wel. Maar werken in een grote organisatie zoals het ministerie van defensie heeft ook als gevolg dat je niet altijd grip op zaken hebt waarvan je dat wel graag zou willen. Dat frustreert soms.

Helemaal tijdens de corona periode merk je dat zaken soms nog moeizamer gaan en dat is logisch. Daarom moest ik mijzelf aanleren mee te gaan in het feit dat zaken wat minder snel gaan dan je soms zou willen.

Voorbereiding! Bereid je goed voor, neem de tijd en blijf bij jezelf.

Daarnaast is het zo belangrijk om alle technische zaken blindelings te beheersen. Verdiep je in je camera, in de verschillende omstandigheden en blijf leren.

Techniek vooral en het werken met mensen. Dat laatste is natuurlijk onwijs belangrijk als fotograaf, maar het sociale deel is zo belangrijk. Daar kwam ik destijds wel achter.

Studiofotografie, het werken met kunstlicht op locatie. Ik merk dat, zoals ik eerder zei, dit niet mijn specialiteit is. Hierin wil ik leren om de basis en meer te beheersen om me zo meer te kunnen focussen op het creatieve deel ervan. Wanneer je te druk bent met de techniek, heb je daar minder tijd voor merk ik.

Jan over cameraspullen

Oorspronkelijk fotografeerde ik met Nikon, maar nu ik voor Defensie fotografeer hebben we allemaal een uniforme set en dat is allemaal Canon. Ik heb de beschikking over 2 1dx-en Mk II.

Een hele lijst. 70-200mm 2.8 , 85mm, 50mm (7 redenen waarom je een 50mm lens moet hebben. red.), 35mm allemaal 1.2, een 24-70mm 2.8, een 16-35mm 2.8. Allround dus!

Afhankelijk van de opdracht werk ik veel met de 70-200mm i.c.m. 16-35mm en soms werk ik graag met de 85mm en 35mm.

Ja! Zoals ik zei, kennis van je apparatuur en de limieten ervan moet je hebben. Op die manier kom je nooit voor verassingen te staan en ben je altijd de baas. Daarbij kun je je dan 100% toeleggen op het creatieve deel.

“Ik heb wel genoeg zei een fotograaf nooit”.. Maar ik kan echt even niets verzinnen wat ik mis of gemist heb de afgelopen jaren. Nou goed, heel misschien een mega zoom zoals een 800mm.

• De beste camera voor een beginner
• Compleet overzicht van al mijn camera spullen

Niks dus, aangezien het allemaal eigendom is van Defensie.

Jan over inspiratie & verder leren

Ik heb de fotovakschool gedaan. Al was dat meer omdat het een aanname eis was voor het MCD. Maar stiekem leer je er toch wel veel. Naast dat t ook gewoon erg leuk is.

Verder doe ik veel inspiratie op op diverse sociale media’s. Workshops heb ik gedaan in het verleden om een betere fotograaf te worden maar meer op het gebied van bruiloften en coupleshoots. Overigens wel bij 1 van de besten! (Dank je! red.)

Photoshop en Lightroom heb ik mezelf aangeleerd. Heel veel uren YouTube vooral.

Ik ben altijd erg slecht met namen en vind het altijd erg knap van collega fotografen dat ze altijd zoveel fotografen kennen. Ik ben daar nooit zo mee bezig eerlijk gezegd. Tuurlijk kijk ik veel, maar ik onthoud nooit van wie de beelden zijn. Is dat slecht?!

Een inspiratiebron is wel als ik naar de oorlogsfotografen van weleer kijk. Bijvoorbeeld tijdens de tweede wereldoorlog. Als je ziet hoe waardevol die beelden nu zijn! Dat motiveert en inspireert enorm.

Allrounder worden. Echt iedere situatie beheersen. Misschien iets zelfverzekerder te worden, ik denk dat dat een hele belangrijke competentie is voor een fotograaf.

Mijn advies zou zijn, blijf leren, maak fouten, leer daarvan! Focus op dát wat je echt leuk vind en pak dat meer op. Want waar je in investeert, word je beter in!

Afsluitend

Dank je wel Jan voor je openhartigheid en tips als defensiefotograaf! Ik hoop dat de lezers van dit interview jouw antwoorden kunnen gebruik om zelf een stap voorwaarts te zetten met fotograferen.

Volg Jan op Instagram!

Instagram: @juliet_delta_combatphoto

Heb je vragen over het interview met defensiefotograaf Jan, laat dan hieronder een reactie achter.