De regel van derden – Hoe werkt deze compositieregel?

Sjoerd Booij - Oprichter FotografieBeginner.nl

Compositie is een essentieel onderdeel van fotografie en kan je foto’s aanzienlijk versterken. Een van de bekendste compositieregels is de “regel van derden”. In dit artikel leer je hoe je deze regel kunt toepassen om de compositie van jouw foto’s te verbeteren en ze krachtiger te maken.

Sjoerd Booij - Oprichter FotografieBeginner.nl

In dit artikel gaan we het over de onderstaande onderwerpen hebben.

  • Wat is de “regel van derden” en hoe pas ik deze compositieregel toe?
  • Hoe kan ik deze compositieregel in Adobe Lightroom toepassen?

Download GRATIS eBook – 9 Basistips voor Mooiere Foto’s

Maximaal 1x per week een nieuwsbrief en geen spam! Afmelden kan in elke nieuwsbrief.

Een raster met 9 vlakken

De regel van derden begint met het trekken van 2 horizontale en 2 verticale lijnen. Deze lijnen worden getrokken op 1/3 en 2/3 van het beeld. Op deze manier creëer je een raster van 9 vlakken.

Het raster van 9 vlakken ziet er als volgt uit:

Zoals je kunt zien in de bovenstaande afbeelding snijden de horizontale en verticale lijnen elkaar. Deze snijpunten zijn de plekken waar het vooral om draait bij de regel van derden. Onderzoek heeft uitgewezen dat als het onderwerp van de foto op 1 van deze snijpunten ligt, de foto als prettiger wordt ervaren.

Een groot voordeel is dat de regel van derden zo’n populaire compositieregel is, dat bijna alle camerafabrikanten ervoor gezorgd hebben dat je een raster zoals hierboven direct over je foto’s kunt leggen tijdens het fotograferen. Je kunt dan direct zien of jouw onderwerp op 1 van de genoemde snijpunten ligt.

  • Snijpunten – De snijpunten zijn de belangrijkste plekken als je gebruik maakt van deze compositieregel.
  • Snijlijnen – De lijnen zelf zijn echter ook van groot belang met deze compositieregel. Plaats je een deel van jouw onderwerp op deze lijn, dan voelt de foto ook meer in evenwicht. Denk bijvoorbeeld aan de horizon in je beeld. Plaats je deze op een snijlijn, dan voelt dat direct een stuk prettiger.

Voorbeelden met de regel van derden

Het onderwerp van je foto kan verschillende dingen betekenen. Zo kan het bij een portret bijvoorbeeld de ogen zijn, maar bij een landschapsfoto het kleine huisje voor de berg.

Laten we aan de hand van wat voorbeelden bekijken hoe de regel van derden kan worden toegepast en wat het voor de compositie betekent als je een andere uitsnede zou maken.

Voorbeeld portretfotografie

Een portret bijsnijden kun je op verschillende plekken in de foto doen. De regel van derden kan je helpen bij het maken van de juiste keuzes. Bij portretfotografie wil je de ogen scherp fotograferen. Daarnaast is het visueel prettig om de ogen op een snijpunt of snijlijn van de regel van derden te plaatsen.

Laten we een voorbeeld bekijken bij portretfotografie.

Portret met licht op oogRegel van derden portret voorbeeld

Fout

In het voorbeeld hierboven, kun je zien waar de snijpunten en snijlijnen van de regel van derden lopen.

Je kunt in dit voorbeeld zien dat het oog niet exact op een snijpunt of snijlijn licht. Er is dus ruimte voor verbetering.

Portret ingezoomd regel van derdenPortret ingezoomd regel van derden

Goed

Ik heb de foto iets bijgesneden, waardoor het oog nu exact op een snijpunt ligt.

De compositie van deze foto is nu “correct” volgens de regel van derden. De foto zal nu nog aansprekender zijn. Zeker i.c.m. het harde licht wat direct op het onderwerp valt.

Voorbeeld landschapsfotografie

Bij landschapsfotografie is het prettig een duidelijk onderwerp in het landschap te definiëren. Het geeft extra duiding aan de grandeur van het landschap. In het voorbeeld hieronder is het onderwerp onmiskenbaar de luchtballon.

Laten we een voorbeeld bekijken bij landschapsfotografie.

Fout

In het voorbeeld hierboven, kun je duidelijk zien dat de compositie verbetert kan worden. De luchtballon raakt nu geen snijpunt of snijlijn.

Goed

Ik heb de foto iets bijgesneden, waardoor de luchtballon nu exact op een snijpunt ligt.

Foto’s bijsnijden in Adobe Lightroom met regel van derden

De foto’s zijn geschoten, maar je hebt je niet gehouden aan de regel van derden tijdens het fotograferen. De foto voelt uit evenwicht en dat wil je verbeteren. Dan kan met een fotobewerkingsprogramma’s zoals Adobe Lightroom.

Adobe Lightroom heeft een crop tool om de foto bij te snijden. Tijdens het gebruik van deze crop tool kun je verschillende rasters over je foto leggen. Ook de regel van derden is 1 van deze rasters. Je kunt je foto hiermee exact volgens de compositieregels bijsnijden.

Beelden croppen / uitsnijden met Adobe Lightroom:

Benodigde tijd 2 minuten

Compositie aanpassen met Adobe Lightroom volgens de compositieregel “regel van derden”.

  1. Open de foto in de “Ontwikkelen” module

    Klik bovenaan je scherm op de module “Ontwikkelen”. Als je Adobe Lightroom op Engels hebt staan, klik dan op “Develop”. Ontwikkelen Adobe Lightroom

  2. Open de uitsnijden tool met sneltoets “R”

    Klik rechts onder het histogram in de toolbar op de uitsnijden tool. Je kunt ook de sneltoets “R” gebruiken om de uitsnijden tool direct te openen.Uitsnijden Adobe Lightroom

  3. Pas de compositie van je foto aan op basis van de geselecteerde compositieregel

    Na het openen van de “uitsnijden tool” liggen er lijnen over je foto heen. Pas de compositie aan door de hoeken van de foto naar binnen te verslepen. De lijnen helpen om de foto bij te snijden op basis van bekende compositieregels. Meestal zal dit de “regel van derden” zijn, maar mocht je andere lijnen zien, gebruik dan de sneltoets “O” om een andere compositieregel te selecteren.Adobe Lightroom compositieregels

Conclusie

Een goede compositie maken is zeer belangrijk in de fotografie. Om je te assisteren maak je gebruik van compositieregels. De regel van derden is, naast de gulden snede, waarschijnlijk de bekendste van deze regels.

Door gebruik te maken van een raster met 9 vlakken, kun je het onderwerp op een interessante plek in de foto plaatsen. Plaats je onderwerp op de snijpunten en/of snijlijnen en je zult zien dat de compositie van je foto direct vooruit gaat.

Uiteraard hoef je niet rigide alleen maar de regel van derden te volgen om een goede foto te maken. Er zijn ook nog andere compositieregels die je kunt toepassen, zoals de gulden snede. De regel van derden is echter wel de bekendste regel en daarom een goede basis om mee te beginnen.

Je zult zien, zodra je de regel van derden gaat toepassen, dat je foto’s direct de aandacht beter vast zullen houden. En dat is uiteindelijk de bedoeling.

Veel succes met fotograferen en mocht je nog vragen hebben, laat dan een berichtje achter onderaan dit artikel!

Ik ben Sjoerd, oprichter van FotografieBeginner.nl en sinds 2011 professioneel fotograaf van beroep. Mijn doel is iedereen met een passie voor fotografie te leren hoe je betere foto's kunt maken.

Plaats een reactie